Op velddagen is een 12V voeding natuurlijk noodzakelijk maar waar haal je die vandaan? Een kleine 7Ah accu is al redelijk snel uitgeput, zeker bij wat hoger vermogen. En de laptop? En de telefoon?

Thijs PE1RLN bedacht er het volgende op: een draagbaar accupack met een shitload aan features:

– 12V accu met 50Ah capaciteit (2 x 25Ah parallel)
– 2 stuks 20A outlets
– 1 aansteker-socket 10A
– dual USB socket
– 24V output voor surplus radio’s
– 230V @ 300W stopcontact

Door alles in te bouwen in een gereedschapskist, is het geheel draagbaar én veilig. Een ingebouwde lader zorgt ervoor dat je het accupakket na de velddag weer kunt opladen en de diverse zekeringen voorkomen dat er te grote stromen gaan lopen: 30A voor de interne bekabeling en 20A resettable fuses voor de 4mm aansluitblokjes. De 230V is schakelbaar zodat de inverter niet voortdurend stroom trekt terwijl deze niet wordt gebruikt en een ingebouwde ventilator zorgt voor afzuiging naar buiten zodra het te warm wordt.

De voorzijde is voorzien van een hoofdschakelaar die intern twee hoofdrelais bedient en een spanningsmeter.

Bovenop zitten de aansluitingen onder klepjes om ze tegen de regen te beschermen.

Het binnenste met de dikke bekabeling rondom de twee forse gel-accu’s.

Deze powerbank heeft al menig keer z’n diensten bewezen waarbij gewoon op vol vermogen kan worden gewerkt met de gangbare transceivers. Zelfs tijdens de recente stroomuitval in het Heuvelland zorgde de 230V inverter ervoor dat bij Thijs de CV-ketel bleef functioneren en kon Thijs via de 12V output de draagbare Nespressomachine gebruiken. Niks aan het handje dus.

Zelf bouwen? De koffer is van de Praxis, de accu’s van Nedis, de lader van de Action en de rest komt via de post uit China.

Op 15 november 2018 werd vanaf Kennedy Spacecenter de Es’hail 2 gelanceerd richting een geostationaire baan om de aarde en sinds enige tijd is de satelliet te gebruiken door radiozendamateurs.

Met een downlink op 10 GHz en een uplink op 2,4 GHz is de satelliet door amateurs betrekkelijk eenvoudig te gebruiken. Het blijkt dat het ontvangen van de satelliet eenvoudiger is dan gedacht. Thijs, PE1RLN neemt je graag mee in zijn ervaringen bij het ontvangen van de smalband communicatie.

10GHz omzetten

Het ontvangen van een 10 GHz signaal lijkt heel moeilijk maar is met behulp van wat hulpmiddelen erg eenvoudig. Elke satellietschotel heeft een LNB (low noise blockconverter) die het 10GHz signaal van bijvoorbeeld de Astra satelliet omlaag brengt naar circa 900 MHz, een frequentie die al beter te behappen is. Maar voor ons radiozendamateurs geen gangbare frequentie natuurlijk.

De LNB links op de foto kun je vinden bij Passion Radio en deze transformeert het 10 GHz signaal van de Es’hail naar 432 MHz ! Kijk, dan wordt het interessant.

De LNB is voorzien van een 0,5ppm TCXO voor goede stabiliteit en je krijgt er een bias-tee bij om de LNB te voorzien van spanning. Deze werkt namelijk op 12V via de coax. Bij 12V werkt de LNB op vertikale polarisatie, prima voor de smalband transponder. Bij 14-18V werkt hij horizontaal voor de breedband transponder. Voor € 80 heb je ‘m thuisbezorgd binnen een paar dagen.

De IC-9700 transceiver van Icom kan op de antenne-aansluiting ook 12V tijdens RX afgeven, dan heb je de bias-tee niet nodig.

De lokale oscillator in de LNB werkt op 10.057 MHz dus bijvoorbeeld het PSK baken op 10.489,750 MHz ontvang je straks op 432,750 MHz.

Schotel

Schotels zijn voor shoarma én om satellieten te ontvangen. Thijs had nog een 35cm campingschotel liggen en die bleek prima te functioneren voor ontvangst! Dus investeer niet in grote radiotelescopen, 35cm volstaat. Zorg dat je een stevig statief hebt want het uitrichten komt een beetje precies.

De LNB wordt voorop gemonteerd en wel zodanig dat deze een “skew” heeft van -15,9 graden. Dat betekent dat de LNB gekanteld wordt met de wijzers van de klok mee als je over de LNB heen naar de schotel kijkt. Dat heeft te maken met de kanteling (skew) van de polarisatie van de satelliet zelf. Hoe beter de skew is afgeregeld, hoe sterker het signaal.

Aansluiten

De LNB en de bias-tee zijn voorzien van F-connectoren, zeer gebruikelijk bij satelliet-TV. Thijs heeft achter op de schotel een BNC aansluiting gemaakt en heeft de bias-tee in een kastje ingebouwd met BNC-connectoren. De impedantie klopt niet helemaal en dat levert verlies op maar de LNB geeft zo’n keihard signaal af dat je dat prima kunt permitteren. Op de bias-tee zit zelfs een attenuator die het signaal dempt en die heb je zeker nodig.

De bias-tee komt dus tussen LNB en ontvanger (tenzij je ontvanger al 12V op de coax heeft) en dan stem je af op 432,750 MHz.

Met het stelknopje in de deksel kun je de attenuation instellen. Aangezien de coax kort is en de LNB een hard signaal geeft, kun je deze best zo instellen dat bij een normale RF gain je waterfall weinig ruis laat zien zodat signalen goed zichtbaar zijn. Dit is handig bij het uitrichten.

Uitrichten van de schotel

Stel de schotel bijna vertikaal en richt de arm van de LNB richting het zuiden. Draai vervolgens 26 graden naar het oosten (tegen wijzers van de klok in dus).

Kijk voor de duidelijkheid op www.dishpointer.com voor precieze uitrichting van je schoteltje. Een schotel met elevatie-gradenboog op de achterkant is ook gemakkelijk om de beginpositie te vinden.

Als je de ontvanger aanzet met een waterfall display dan zie je bij een juiste uitrichting allemaal signalen opdoemen rond 432,750 MHz. Je zult merken dat de afstelling van de schotel niet ultra-precies is maar als je de RF gain terugdraait dan kun je aan de hand van de S-meter de maximale uitslag zoeken met de schotel.

De signalen zijn zeer goed te nemen, alsof het lokale SSB signalen zijn. En dat op een afstand van 35.786 km !!! Had je niet gedacht he?

Je ziet dat de signalen niet heel ver boven de ruis uit komen maar de S/R ratio is prima. De LNB versterkt ook ruis en alleen een grotere schotel maakt het signaal nog schoner. Maar dat levert geen beter signaal op, dit is namelijk al prima.

Luisteren!

Nu kun je met de ontvanger over de hele band draaien, van 432,500 MHz tot 433,000 MHz. Je hoort onderin CW en in het midden de SSB signalen volgens onderstaand bandplan:

Onderstaand een plot van de dekking van de satelliet:

 

 

 

 

Zelf altijd al eens met ruimtemannetjes willen praten? Dit komt een beetje in de buurt: APRS via het ISS. Alles wat je nodig hebt is een richtantenne en een zender die een APRS baken kan uitzenden.

Thijs PE1RLN had door de corona-maatregelen niks te doen en besloot zijn Arrow dualband richtantenne eens letterlijk af te stoffen en te kijken of zenden via het ISS tot de mogelijkheden behoorde. En jawel hoor!

Het baken werd verstuurd met een Yaesu FT-2D portofoon, bijna net als tijdens normaal gebruik alleen met enkele afwijkende settings:

Frequentie: 145.825 MHz
Path: ARISS (dus geen WIDE1-1 of zo)

Met het Android programma ISS Detector kun je op de seconde zien waar het ISS uithangt en door de antenne op een stevig statief te plaatsen kon deze goed worden gericht om het ISS handmatig te volgen. Het programma heeft een compasweergave waarmee je op het oog de antenne kunt richten op de juiste plek.

Deze antenne is voor zowel VHF als UHF geschikt, dat laatste is voor het ISS dus niet nodig maar wel handig voor andere satellieten. Dus wie weet wat de toekomst brengt.

Bij de eerste pass was het meteen raak: het ISS werd ontvangen op de portofoon! Alleen was het vermogen waarschijnlijk te laag om ook door het ISS gehoord te worden. Maar de RX was in elk geval in orde.

Bij de 2e pass werd meer vermogen gebruikt, 35W want je weet maar nooit. En jawel hoor: raak! Via de website van ARISS was duidelijk de logging te zien en ook via www.ariss.net kon je zien dat het baken goed werd gerelayeerd.

De 3e pass was nog mooier want toen werd het baken door het ISS goed ontvangen, gerelayeerd en door dezelfde porto weer ontvangen en weergegeven! Hiervoor moet de antenne goed zijn gericht en moeten andere stations zich even rustig houden zodat beide uitzendingen ongestoord kunnen plaatsvinden.

Op de onderste foto is goed te zien dat alle systemen goed funtioneren! Bij een 4e pass is dit wederom gelukt, in komende experimenten wordt gekeken of het ook met minder vermogen kan, dat zou namelijk wel moeten kunnen. Als het ISS richting het oosten beweegt, is duidelijk te merken dat er minder stations worden gehoord. Een pass uitzoeken waarbij het ISS in het oosten een wat hogere elevatie heeft (> 30 graden, boven bebouwing) zou dus gunstiger moeten uitpakken.

Al met al een goed bestede corona-zondag en zeker aanleiding om in de toekomst met minder vermogen dit QSO nog eens over te doen en ook over te stappen op andere satellieten.

 

 

Een interessante uitleg over hoe tandwielen nou écht werken. Klikt op het plaatje voor de link!

Wil je de shack opleuken met een mooie landkaart van Europa of de hele wereld met daarop prefixen? Wil je weten waar dat ene station vandaan komt? Download dan hier je kaarten!

Binnenkort start de VRZA Zuid-Limburg met een inkoopactie voor kwalitatief hoogwaardige kaarten dus stay tuned!

Het is op 20 juli alweer 50 jaar geleden dat de eerste mens op de maan landde: Neil Armstrong landde met de Apollo-11 missie op de maan.

Deze gebeurtenis kun je “live” beleven op deze website: www.apolloinrealtime.org

Sinds de lancering is alle communicatie met de missie te beluisteren: niet alleen de CapCom maar ook alle interne communicatie in Houston en ondersteunende afdelingen. Nou ja, super cool dus om dit weer eens mee te beleven.

Het was weer een uitstekende velddag met mooi weer en bovenal veel verbindingen all over the world. De foto’s hebben we nog!

Tube Time @TubeTimeUS March 31, 2019 Take a look at these fascinating and educational cross sections of an LED, resistor, diode, capacitor, and more. (The images in this Moment created by TubeTimeUS are licensed under CC BY-SA 4.0: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/)

here’s a cross section of an LED! it still works too. 20 replies 330 retweets 1,317 likes

LED cross section — now with annotations!

here’s a cross section of a resistor!

and here it is with labels on the important bits. you can see part of the spiral gouge left by the trimming equipment. during manufacture, this machine removes carbon film, increasing the resistance until it hits the target value.

compare that with this old-school carbon composition resistor. it’s just carbon powder inside a phenolic tube.

this carbon composition resistor has a value of 7.5 ohms. doesn’t take much carbon to get that resistance!

here’s the cross section of a diode! it’s a 1N4007. you can see the piece of silicon in the middle. the lumps on the wires help hold them in the plastic case.

here’s a cross section of a surface mount ceramic chip capacitor.

here’s the annotated version. i’ve drawn in lines over 4 of the capacitor plates near the bottom to make them a bit more clear.

cross section of a film capacitor.

cross section of a ceramic disc capacitor. you can see the ceramic disc right across the center.

check out this cross section of an inductor!

annotated version of the inductor cross section.

annotated cross section of a film capacitor.

cross section of an electrolytic capacitor! i’ll annotate it shortly.

adjusted the annotations to correct a mistake. the paper in between the layers of foil is not actually the dielectric! when soaked in electrolyte, it serves as the cathode (‘-‘ terminal). the dielectric is an oxide layer grown on the anode (‘+’ terminal).

top view cross section of an electrolytic capacitor.

Here’s a version with each plate colored in to make it easier to trace how they’re wrapped around each other.

here’s the cross section of a dipped tantalum capacitor.

annotated cross section.

cross section of a 15-turn potentiometer

close-up of the slider. this part moves left and right as you turn the adjustment screws.

annotated version of the 15-turn trimmer potentiometer cross section.

have a look at this cross section of a tact switch!

annotated diagram of a tact switch cross section. in the photo, the button is pushed down and the dome is shorting the center contact to the outside contacts. when you let go, the metal dome snaps up, making a tiny click and breaking the circuit.

ok this is the cross section of a 2N3904 NPN transistor. what’s that tiny little speck?

it’s the transistor silicon die! the little gold dollop on top is the emitter bond wire! the big metal slug underneath is the collector terminal.

annotated version of 2N3904 NPN transistor cross section.

here’s a cutaway view of a classic 12AX7 vacuum tube triode. discriminating musicians use these tubes in their guitar amplifiers — you’ve definitely heard the sound before!

this is the annotated cutaway diagram of the 12AX7 vacuum tube.

in the middle of this photo, you can see the coated filament wires entering the hollow cathode. the filament heats up the cathode. this produces an aura of electrons called the “space charge” region.

how about a closeup of the grid wires and the cathode? the white powder is oxides of barium, strontium, and calcium, which improves electron emission. the control grid, if biased negative, repels the electrons, caging them up. otherwise they pass through the grid to the plate.

here’s a cross section of an Ethernet transformer. inside a network adapter, there is one of these in between the Ethernet PHY chip and the cable, providing isolation and safety.

here’s the side view cross section of an Ethernet transformer.

annotated version of the Ethernet transformer cross section.

ok don’t try this one at home: this is a cross section of an LR44 alkaline button cell!

annotated cross section of the LR44 alkaline button cell.

Op 6 april om middernacht wordt het weeknummer van de GPS-tijd gereset. Hierdoor kan apparatuur die gebruik maakt van het GPS-systeem mogelijk niet meer goed functioneren. Controleer daarom of bijvoorbeeld uw navigatiesysteem op 7 april nog goed werkt.

Achtergrond GPS-tijd

De GPS-tijd wordt afgeleid uit twee tellers, de seconden- en de weekteller. De secondenteller houdt het aantal seconden bij sinds de start van de week. Een week begint daarbij om middernacht in de nacht van zaterdag op zondag. Daarnaast is er de weekteller. Deze teller houdt simpelweg bij hoeveel weken er zijn verlopen sinds de start van de telling. Beide tellers zijn gestart om middernacht op 5 januari 1980. Vanwege het simpele feit dat de weekteller wordt bijgehouden in een getal van 10 bits, kan slechts tot 1023 geteld worden. Daarna springt te weekteller weer op 0 (een reset). Dat gebeurt dus op 6 april om middernacht.

De meeste moderne apparatuur heeft geen last van deze reset. Raadpleeg bij twijfel de website van de fabrikant van uw apparatuur. Mogelijk is er een software-update nodig.

In verband met carnaval zal er op 4 maart geen bijeenkomst zijn.