Meld je aan voor de VRZA Whatsapp-groep!

Door recentelijk 2 dagen waarop het verenigingslokaal gesloten was, bleek dat er behoefte was aan een beter communicatiekanaal.

Wil je op de hoogte zijn van actuele zaken rondom de VRZA Zuid-Limburg? Op tijd een reminder voor een activiteit? Meld je dan nu aan om deel te nemen aan de whatsapp-groep! In deze groep voor leden van de VRZA komt geen flauwekul omdat het een read-only groep is waarop alleen het bestuur een bericht kan plaatsen.

Meld je aan middels e-mail: pe1rln@vrza.nl of stuur een whatsapp naar 06-25511511 . Let op: je moet wel lid zijn om deel te kunnen nemen. Kijk ook eens op Facebook naar de pagina van onze afdeling!

Wil je je later afmelden, dan kun je dat eenvoudig zelf doen door de groep te verlaten.

QSL ontvangen, versturen en sorteren weer op schema

Dankzij Ron PD1RVD hebben we weer een nieuwe regio-QSLmanager en kan de verwerking van alle QSL weer doorgang vinden. Onlangs is de hele clubavond besteed aan het wegwerken van de vertraagde post en liggen alle vakjes weer gevuld erbij.

Kaarten ophalen en afgeven kan elke vrijdagavond. Let er wel op dat je bent aangemeld bij de VRZA voor de ontvangst en je ook een postvakje hebt toegewezen gekregen.

Silent key: PDØHCE – Huub Kuijen

Onlangs bereikte ons het droevige bericht dat PDØHCE (Huub Kuijen) op 69-jarige leeftijd is overleden.

Huub was de laatste jaren tijdelijk niet actief als amateur maar was van plan zijn hobby weer op te pakken. Helaas heeft het niet zo mogen zijn.

Namens alle leden van de VRZA Zuid-Limburg wenst het bestuur de familie van Huub heel veel sterkte toe.

Advies bij contact met amateurs uit Oekraïne

Internationale organisaties adviseren radiozendamateurs om bij contact met een Oekraïense amateur de roepletters, naam, QTH en andere persoonlijke details NIET te herhalen. Het is ook zeker NIET de bedoeling om contacten op het DX-cluster te zetten, QRZ.com of andere loggings te maken.

Dit alles om de veiligheid van deze amateurs te garanderen zodat zij niet kunnen worden achterhaald bij het maken van internationale contacten.

Bovenstaande is overigens volledig compliant met de machtigingsvoorwaarden in Nederland (je hoeft alleen je eigen roepletters te vermelden).

Bouw je eigen big-ass powerbank voor velddagen!

Op velddagen is een 12V voeding natuurlijk noodzakelijk maar waar haal je die vandaan? Een kleine 7Ah accu is al redelijk snel uitgeput, zeker bij wat hoger vermogen. En de laptop? En de telefoon?

Thijs PE1RLN bedacht er het volgende op: een draagbaar accupack met een shitload aan features:

– 12V accu met 50Ah capaciteit (2 x 25Ah parallel)
– 2 stuks 20A outlets
– 1 aansteker-socket 10A
– dual USB socket
– 24V output voor surplus radio’s
– 230V @ 300W stopcontact

Door alles in te bouwen in een gereedschapskist, is het geheel draagbaar én veilig. Een ingebouwde lader zorgt ervoor dat je het accupakket na de velddag weer kunt opladen en de diverse zekeringen voorkomen dat er te grote stromen gaan lopen: 30A voor de interne bekabeling en 20A resettable fuses voor de 4mm aansluitblokjes. De 230V is schakelbaar zodat de inverter niet voortdurend stroom trekt terwijl deze niet wordt gebruikt en een ingebouwde ventilator zorgt voor afzuiging naar buiten zodra het te warm wordt.

De voorzijde is voorzien van een hoofdschakelaar die intern twee hoofdrelais bedient en een spanningsmeter.

Bovenop zitten de aansluitingen onder klepjes om ze tegen de regen te beschermen.

Het binnenste met de dikke bekabeling rondom de twee forse gel-accu’s.

Deze powerbank heeft al menig keer z’n diensten bewezen waarbij gewoon op vol vermogen kan worden gewerkt met de gangbare transceivers. Zelfs tijdens de recente stroomuitval in het Heuvelland zorgde de 230V inverter ervoor dat bij Thijs de CV-ketel bleef functioneren en kon Thijs via de 12V output de draagbare Nespressomachine gebruiken. Niks aan het handje dus.

Zelf bouwen? De koffer is van de Praxis, de accu’s van Nedis, de lader van de Action en de rest komt via de post uit China.

QO-100 / Es’hail 2 thuis ontvangen

Op 15 november 2018 werd vanaf Kennedy Spacecenter de Es’hail 2 gelanceerd richting een geostationaire baan om de aarde en sinds enige tijd is de satelliet te gebruiken door radiozendamateurs.

Met een downlink op 10 GHz en een uplink op 2,4 GHz is de satelliet door amateurs betrekkelijk eenvoudig te gebruiken. Het blijkt dat het ontvangen van de satelliet eenvoudiger is dan gedacht. Thijs, PE1RLN neemt je graag mee in zijn ervaringen bij het ontvangen van de smalband communicatie.

10GHz omzetten

Het ontvangen van een 10 GHz signaal lijkt heel moeilijk maar is met behulp van wat hulpmiddelen erg eenvoudig. Elke satellietschotel heeft een LNB (low noise blockconverter) die het 10GHz signaal van bijvoorbeeld de Astra satelliet omlaag brengt naar circa 900 MHz, een frequentie die al beter te behappen is. Maar voor ons radiozendamateurs geen gangbare frequentie natuurlijk.

De LNB links op de foto kun je vinden bij Passion Radio en deze transformeert het 10 GHz signaal van de Es’hail naar 432 MHz ! Kijk, dan wordt het interessant.

De LNB is voorzien van een 0,5ppm TCXO voor goede stabiliteit en je krijgt er een bias-tee bij om de LNB te voorzien van spanning. Deze werkt namelijk op 12V via de coax. Bij 12V werkt de LNB op vertikale polarisatie, prima voor de smalband transponder. Bij 14-18V werkt hij horizontaal voor de breedband transponder. Voor € 80 heb je ‘m thuisbezorgd binnen een paar dagen.

De IC-9700 transceiver van Icom kan op de antenne-aansluiting ook 12V tijdens RX afgeven, dan heb je de bias-tee niet nodig.

De lokale oscillator in de LNB werkt op 10.057 MHz dus bijvoorbeeld het PSK baken op 10.489,750 MHz ontvang je straks op 432,750 MHz.

Schotel

Schotels zijn voor shoarma én om satellieten te ontvangen. Thijs had nog een 35cm campingschotel liggen en die bleek prima te functioneren voor ontvangst! Dus investeer niet in grote radiotelescopen, 35cm volstaat. Zorg dat je een stevig statief hebt want het uitrichten komt een beetje precies.

De LNB wordt voorop gemonteerd en wel zodanig dat deze een “skew” heeft van -15,9 graden. Dat betekent dat de LNB gekanteld wordt met de wijzers van de klok mee als je over de LNB heen naar de schotel kijkt. Dat heeft te maken met de kanteling (skew) van de polarisatie van de satelliet zelf. Hoe beter de skew is afgeregeld, hoe sterker het signaal.

Aansluiten

De LNB en de bias-tee zijn voorzien van F-connectoren, zeer gebruikelijk bij satelliet-TV. Thijs heeft achter op de schotel een BNC aansluiting gemaakt en heeft de bias-tee in een kastje ingebouwd met BNC-connectoren. De impedantie klopt niet helemaal en dat levert verlies op maar de LNB geeft zo’n keihard signaal af dat je dat prima kunt permitteren. Op de bias-tee zit zelfs een attenuator die het signaal dempt en die heb je zeker nodig.

De bias-tee komt dus tussen LNB en ontvanger (tenzij je ontvanger al 12V op de coax heeft) en dan stem je af op 432,750 MHz.

Met het stelknopje in de deksel kun je de attenuation instellen. Aangezien de coax kort is en de LNB een hard signaal geeft, kun je deze best zo instellen dat bij een normale RF gain je waterfall weinig ruis laat zien zodat signalen goed zichtbaar zijn. Dit is handig bij het uitrichten.

Uitrichten van de schotel

Stel de schotel bijna vertikaal en richt de arm van de LNB richting het zuiden. Draai vervolgens 26 graden naar het oosten (tegen wijzers van de klok in dus).

Kijk voor de duidelijkheid op www.dishpointer.com voor precieze uitrichting van je schoteltje. Een schotel met elevatie-gradenboog op de achterkant is ook gemakkelijk om de beginpositie te vinden.

Als je de ontvanger aanzet met een waterfall display dan zie je bij een juiste uitrichting allemaal signalen opdoemen rond 432,750 MHz. Je zult merken dat de afstelling van de schotel niet ultra-precies is maar als je de RF gain terugdraait dan kun je aan de hand van de S-meter de maximale uitslag zoeken met de schotel.

De signalen zijn zeer goed te nemen, alsof het lokale SSB signalen zijn. En dat op een afstand van 35.786 km !!! Had je niet gedacht he?

Je ziet dat de signalen niet heel ver boven de ruis uit komen maar de S/R ratio is prima. De LNB versterkt ook ruis en alleen een grotere schotel maakt het signaal nog schoner. Maar dat levert geen beter signaal op, dit is namelijk al prima.

Luisteren!

Nu kun je met de ontvanger over de hele band draaien, van 432,500 MHz tot 433,000 MHz. Je hoort onderin CW en in het midden de SSB signalen volgens onderstaand bandplan:

Onderstaand een plot van de dekking van de satelliet:

 

 

 

 

Communiceren via het ISS vanuit de achtertuin

Zelf altijd al eens met ruimtemannetjes willen praten? Dit komt een beetje in de buurt: APRS via het ISS. Alles wat je nodig hebt is een richtantenne en een zender die een APRS baken kan uitzenden.

Thijs PE1RLN had door de corona-maatregelen niks te doen en besloot zijn Arrow dualband richtantenne eens letterlijk af te stoffen en te kijken of zenden via het ISS tot de mogelijkheden behoorde. En jawel hoor!

Het baken werd verstuurd met een Yaesu FT-2D portofoon, bijna net als tijdens normaal gebruik alleen met enkele afwijkende settings:

Frequentie: 145.825 MHz
Path: ARISS (dus geen WIDE1-1 of zo)

Met het Android programma ISS Detector kun je op de seconde zien waar het ISS uithangt en door de antenne op een stevig statief te plaatsen kon deze goed worden gericht om het ISS handmatig te volgen. Het programma heeft een compasweergave waarmee je op het oog de antenne kunt richten op de juiste plek.

Deze antenne is voor zowel VHF als UHF geschikt, dat laatste is voor het ISS dus niet nodig maar wel handig voor andere satellieten. Dus wie weet wat de toekomst brengt.

Bij de eerste pass was het meteen raak: het ISS werd ontvangen op de portofoon! Alleen was het vermogen waarschijnlijk te laag om ook door het ISS gehoord te worden. Maar de RX was in elk geval in orde.

Bij de 2e pass werd meer vermogen gebruikt, 35W want je weet maar nooit. En jawel hoor: raak! Via de website van ARISS was duidelijk de logging te zien en ook via www.ariss.net kon je zien dat het baken goed werd gerelayeerd.

De 3e pass was nog mooier want toen werd het baken door het ISS goed ontvangen, gerelayeerd en door dezelfde porto weer ontvangen en weergegeven! Hiervoor moet de antenne goed zijn gericht en moeten andere stations zich even rustig houden zodat beide uitzendingen ongestoord kunnen plaatsvinden.

Op de onderste foto is goed te zien dat alle systemen goed funtioneren! Bij een 4e pass is dit wederom gelukt, in komende experimenten wordt gekeken of het ook met minder vermogen kan, dat zou namelijk wel moeten kunnen. Als het ISS richting het oosten beweegt, is duidelijk te merken dat er minder stations worden gehoord. Een pass uitzoeken waarbij het ISS in het oosten een wat hogere elevatie heeft (> 30 graden, boven bebouwing) zou dus gunstiger moeten uitpakken.

Al met al een goed bestede corona-zondag en zeker aanleiding om in de toekomst met minder vermogen dit QSO nog eens over te doen en ook over te stappen op andere satellieten.