NASA is van plan vandaag een van de laatste instrumenten aan boord van ruimtesonde Voyager 2 uit te schakelen. De zet volgt een maand na een soortgelijke energiebesparende maatregel bij Voyager 1. Volgens NASA wordt hiermee de levensduur van andere meetapparatuur van de ruimtemissies verlengd.
Het gaat om de laag-energetische-deeltjesmeter, een instrument aan de arm van Voyager 2 die kosmische straling meet. Het draait elke 192 seconden in een andere richting om in 360 graden rond de sonde te kunnen meten. NASA wijst erop dat dit instrument berekend was op 500.000 rotaties, maar er uiteindelijk 8,5 miljoen zijn gemaakt.
Bij Voyager 1 werd op 25 februari al een ander instrument om kosmische straling te meten uitgezet, waarmee energie en stroming van protonen werd vastgelegd. Daarmee zijn op allebei de sondes nog drie van de tien instrumenten in werking.
De Voyagers werden in 1977 binnen anderhalve maand gelanceerd. De primaire missie was een bezoek aan de planeten die het verst van ons af staan, Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus. Daarna werden de sondes op een pad diep het heelal in gestuurd om metingen te verrichten in de buitenste regionen van ons zonnestelsel.
Een terugblik op de reizen van de Voyagers:
Ze krijgen daarbij stroom van een kernaccu, die plutonium gebruikt om energie op te wekken. Dat leverde in het begin de 160 watt die nodig was om alles draaiende te houden, maar inmiddels verliezen de Voyagers door het uitdoven van de energiebron zo’n 4 watt aan kracht per jaar. En dat terwijl er voor de radioantenne van de sondes bijvoorbeeld al 22 watt nodig is, ongeveer de hoeveelheid stroom die er voor een koelkastgloeilamp nodig is.
Hoewel de officiële missie allang voorbij is, doet NASA er toch alles aan om de Voyagers draaiende te houden. Doordat geen enkel door mensen gemaakt voorwerp ooit zo ver in de ruimte kwam, is alle informatie die wordt doorgezonden waardevol. “Elke dag kan onze laatste zijn, maar elke dag kan ook weer een revolutionaire ontdekking brengen”, verwoordt projectleider Linda Spilker het.
Beide Voyagers hebben inmiddels ons zonnestelstel verlaten, nummer 1 in 2012 en nummer 2 acht jaar later. De eerste heeft inmiddels een afstand bereikt van 25 miljard kilometer van de aarde, de andere heeft 21 miljard kilometer afgelegd. Signalen van de sondes doen er daarom bijna een dag over om aarde te bereiken.
Verder afschalen
NASA zette vorig jaar oktober ook al een apparaat uit aan boord van Voyager 2, een instrument dat werd gebruikt om plasma in de ruimte te meten.
Door opnieuw een meting op te offeren is de verwachting dat beide Voyagers nog in ieder geval tot het volgende decennium ten minste een apparaat aan kunnen houden. Wel is het daarvoor volgend jaar bij beide sondes opnieuw nodig een ander apparaat uit te zetten.
Ook als de Voyagers definitief zullen zwijgen zullen ze nog niet totaal nutteloos zijn: aan boord is ook een gouden plaat met geluiden van aarde, bedoeld als visitekaartje voor buitenaards leven.
